Инфекциядан кейінгі астениялық синдром. Ол туралы не білуіңіз керек және ағзаға қалай көмектесуге болады?

Вирустық инфекциялар және олардың ағзаға әсері туралы көп нәрсе айтылады. Сонымен қатар, жиі кездесетін асқынулардың бірі физикалық жағдаймен ғана емес, сонымен бірге эмоционалды жағдаймен де байланысты.  

Бұл жерде шаршау, әлсіздік және энергияның жоғалуымен бірге жүретін инфекциядан кейінгі астения туралы сөз болып отыр. Сонымен қатар, бұл жағдай әртүрлі жұқпалы аурулармен (мысалы, тұмаумен, ЖРВИ немесе коронавируспен) ауыратындардың 75%-ында кездеседі.   

Астения - бұл адам үнемі шаршау мен күштің төмендеуін сезінетін, зейінін, концентрациясы мен есте сақтау қабілетін жоғалтатын жағдай. Кәдімгі шаршаудан немесе қалжыраудан айырмашылығы, астения - бұл патология. Ол демалыстан немесе ұзақ демалыстан кейін де кетпейді.    

Инфекциядан кейінгі астенияның негізгі себептері

Әдеттегі астения көбінесе ұзақ мерзімді күйзеліске жауап ретінде көрінеді. Егер сіз, мысалы, ұзақ уақыт бойы жұмысты, жаттығу залын, үй жұмысын және оқуды біріктірсеңіз, шаршау жинақталуы мүмкін. Егер бұл ретте  адамда қалпына келтіру ресурстары болмаса (яғни, ол демалыс алмаса және демалыс күндері де жұмыс істейтін болса), онда шаршағандық  басталып, астения пайда болады. 

Бұл ретте мұндай жағдай кейде қандай да бір ауруға жауап ретінде пайда болады. Мысалы, инфекциядан кейінгі астения негізінен психоэмоционалды факторлардан емес, органикалық факторлардан туындайды. Вирус (мысалы, тұмау, ЖРВИ немесе COVID-19) жүйке жүйесіне - соның ішінде мидың лимбиялық жүйесіне әсер етеді. 

Дәл ол эмоционалды жай-күй мен энергия қорларына жауап береді. Сонымен қатар, мұндай астения тіпті «жеңіл түрде» ауруға шалдыққан науқастарда да пайда болады.

Нәтижесінде адамға зейінін топтастыру қиынға соғады, ол үнемі шаршауды сезінеді, ұйықтай алмайды және әдеттегі істермен айналыса алмайды.

Инфекциядан кейін астенияның басқа да себептері бар:

• Гипоксия. Егер адам үнемі төрт қабырғада отыруға мәжбүр болса (мысалы, қашықтықтан жұмыс істеу), онда оған таза ауа мен оттегі жетіспеуі мүмкін. Демек, дене жасушалары да жеткілікті қоректі алмайды. Мұның бәрі жұмыс қабілеттілігінің төмендеуіне және астенияның тереңдеуіне әкелуі мүмкін.
• Дәрі-дәрмекті қабылдаудан болатын жанама әсер. Кейбір препараттар қан жүйесіне, бүйрекке, бауырға және басқа асқазан-ішек ағзаларына нашар әсер етуі мүмкін.   
• «Соңына дейін емделмеген ауру». Егер адам толық емделмеген болса және аздап жақсарғаннан кейін бірден жұмысқа немесе мектепке барса, денеге түсетін жүктеме артады.   

Жиі симптомдар мен көріністер

Біз бұған дейін кейбір белгілер туралы айтқан болатынбыз, бірақ жалпы инфекциядан кейінгі астениямен қатар жүреді:

• ұйқының бұзылуы — жиі түнгі оянулардан және ұйқысыздықтен кейін бәрібір күшті қалпына келтіре алмайтын ұзақ ұйқыға дейін; 
• физикалық көріністер - оларға тәбеттің төмендеуі, терлеудің жоғарылауы, қысымның жоғарылауы, бұлшықет пен бас ауруы, үйлестірудің жоғалуы жатады;
• көңіл-күйдің өзгеруі  —  агрессия мен ашуланудан мазасыздыққа, апатияға және өзін төмен сезіну сезіміне дейін;
• зейін концентрациясының бұзылуы, есте сақтау қабілетінің нашарлауы, мотивацияның төмендеуі.

Астенияның тағы да екі көрінісі бар - терморегуляцияның бұзылуы және вегетативті дисфункция. Олардың арқасында температура аздап көтерілуі немесе төмендеуі, жарқын жарық пен өткір дыбыстарға сезімталдық жоғарылауы мүмкін. 

Астения кезінде ағзаны қалпына келтіруге қалай көмектесуге болады

Ауру кезінде және одан кейін шаршау – бұл әдеттегі құбылыс. Ол ағзаның сауығу және қалпына келу шамасына қарай өтеді. 

Бірақ егер ол біраз уақытқа созылса және кетпесе, өз ағзаңызға көмектесу маңызды. Инфекциядан кейінгі астениялық синдром назар аударуды қажет етеді, сондықтан бұл қарапайым шаршау немесе жалқаулық деп ойлаудың қажеті жоқ.

Бірінші кезекте дәрігерге барып, осы жағдайдың нақты себебін анықтауға көмектесетін тексеруден өту қажет.

Бұдан басқа, вирустық инфекциядан кейін ағзаны тезірек қалпына келтіру үшін еңбек пен демалыс режімін ұйымдастыруға болады, мысалы:   

• қалыпты физикалық белсенділікпен (жаттығумен, созылумен немесе йогамен) айналысу;
• күйзелісті төмендетуге тырысу — өзіңізді аз жұмыспен жүктеу, көбірек демалу;
• ағзаға қажетті қоректік заттарды алу үшін дұрыс тамақтануды бастау және су теңгеріміне қолдау көрсету.

Ағзаға көмектесу үшін, мысалы, Милдронат® 250 мг сияқты дәрумендерді немесе арнайы препараттарлы қабылдауды бастау қажет. Ол вирустық инфекцияның салдарынан шекті деңгейде жұмыс істей алатын жүрек-қан тамырлары жүйесіне қолдау көсетеді. 

Милдронат® 250 мг препаратының әсер етуші заты – бұл мельдоний. Ол жасушалардың жеткізілуі мен оттегіге қажеттілігі арасындағы тепе-теңдікті қалпына келтіреді, жасушаларда улы метаболикалық өнімдердің жиналуын жояды, оларды зақымданудан қорғайды.

Милдронат® 250 мг жүйке жүйесін ынталандырады және қозғалыс және ақыл-ой белсенділігін, дене төзімділігін арттырады.

Сонымен қатар, Милдронат® 250 мг иммундық жүйені қалпына келтіруге, асқыну қаупін азайтуға және инфекциядан тезірек қалпына келтіруге көмектеседі. Ол сондай-ақ жақсы көтеріледі және басқа терапиямен үйлесімді келеді. 

Осы қасиеттердің арқасынла Милдронат® 250 мг препараты дене және ақыл-ой қабілеттілігін арттыру үшін де қолданылады.