Қазіргі заманғы адам күн сайын жұмыста және жеке өмірінде әртүрлі қиындықтарға тап болады. Нашар тамақтану, күйзеліс, ұйқының болмауы-мұның бәрі көңіл-күй мен эмоционалды жағдайға әсер етуі мүмкін.
Денсаулыққа қатысты проблемаларды болдырмау үшін, мұндай зиянды факторларды қадағалап, оларды азайтуға тырысу керек. Сондықтан біз көңіл-күйге әсер етуі мүмкін жиі кездесетін 6 себепті құрастырдық – ал соңында, егер мұндай факторлар өте көп болса, өзімізге қалай көмектесуге болатынын айттық.
Аз қозғалатын өмір салты
Оянасың, жылдам жиналып, жұмысқа машинамен, автобуспен немесе метромен барасың. Ол жерде компьютерде 8 сағат отырасың және қайтадан машинада немесе автобуста үйге дейін кептелісте отырасың. Серуендеудің орнына диванға жата кетесің және ноутбукке немесе смартфонға отырасың. Ал демалыс күндері – ұйқыңды қандырасың. Таныс көрініс пе?
Жақсы көңіл-күй үшін адамға қозғалыс қажет. Күн сайын кем дегенде 30 минут жаттығу жасау, велосипедпен жүру немесе жоқ дегенде жаяу жүру – осының бәрі метаболизм мен энергия алмасуға көмектеседі. Энергия болмаса - өмірге деген күш те болмайды, бұлшықеттер тонусын жоғалтады және көңіл-күй нашарлайды.
Зиянды тағам
Айналада фаст-фуд, ұннан жасалған, тәтті және газдалған су түріндегі көптеген қызықтырғыштар бар, сондықтан пайдалы тағамдар әдетте екінші орында қалады. Ақуыздар, майлар мен көмірсулар жеткілікті болып табылатын, сонымен қатар көптеген дәрумендер мен минералдар бар теңдестірілген тағам мөлшері - бұл ағзаға қажетті энергияны алудың тағы бір әдісі.
Ұйқының қанбауы
Ұйқының «нормасы» – бұл жеке ұғым және толық демалыс пен жақсы жұмысқа қабілеттілік сезімдеріне назар аударған дұрыс. Бірақ жалпы алғанда, дәрігерлердің қарапайым адамға кем дегенде 6-8 сағат ұйықтау керек деген пікірлері ұқсас. Осы уақыт ішінде дене күндізгі жүктемелерден қалпына келіп үлгереді.
Алайда ұйқы – бұл тек қана демалыс емес. Осы уақытта дененің барлық дерлік жүйелерінде маңызды физиологиялық процестер жүреді - соның ішінде пайдалы мелатонин гормонының өндірісі. Толық қанды ұйқының арқасында ауру қаупі азаяды.
Жұмыстағы және үйдегі күйзеліс
Күйзеліс - бұл өмірлік жағдайларға табиғи жауап. Кейбір жағдайларда - мысалы, қауіп-қатерлер мен қауіптер кезінде - ол шынымен құтқарады. Шындығында, күйзеліс кезінде адреналин өндіріледі, ол басқа гормон – кортизол өндірісін ынталандырады. Бұл күш пен төзімділікті арттырады, сонымен қатар қауіпті жағдайларды болдырмау үшін қосымша энергия жинауға мүмкіндік береді - мысалы, бұрын бұл адамды жыртқыштың шабуылынан құтқарған болуы мүмкін.
Өкінішке орай, ағза үшін бұл қандай қауіп – оны аулайтын аң ба, немесе жұмыстағы және үйдегі проблемалар ма, айырмашылығы жоқ – кортизол бірінші жағдайда да, және екінші жағдайда шығарылады. Күйзеліс неғұрлым ұзаққа созылса, соғұрлым ол басқа гормондарды, соның ішінде - жақсы көңіл – күйге, тыныштыққа, өмірден ләззат алуға, есте сақтауға және назар аударуға жауап беретін серотонин мен дофаминді «ығыстыра» бастайды.
Дімкәстік
Вирустар тудыратын әртүрлі аурулар, соның ішінде ЖРВИ, тұмау және COVID-19 мұрынның ағуына, жоғары температураға және бұлшықет ауырсынуына ғана әкеліп қоймайды. Кейде вирустық инфекцияның өзі де, қалпына келтіру кезеңі де әлсіздікпен, дімкәстікпен және күштің әлсіреуімен бірге жүреді. Бұған жоғарыда айтылған басқа зиянды факторларды қосыңыз - және ағзаның қатты қалжырауы пайда болады.
Эмоционалдық және дене жүктемелері
Айналадағылардың бәрі өнімділік туралы және барлығына қалай үлгеру керектігі туралы айтады - көптеген адамдар барлық істерін біріктіруге тырысатыны және өздеріне көп нәрсені ала бастайтыны таңқаларлық жағдай емес. Жұмыс, оқу, балаларды тәрбиелеу, жаттығу, ойын-сауық, саяхат және өзін-өзі дамыту... Мұндай қарқынды кестеде адамның демалуға уақыты жоқ, нәтижесінде эмоционалды және дене жүктемелері пайда болады. Ағза оларды жеңе алмайды және кері реакция береді – шаршау, апатия, көңіл-күйдің нашарлауы, «отырған батарея» жай-күйі.
Әрине, бұл біз қандай да бір жолмен кездесетін қиындықтардың барлығы емес. Оларды нәтижесінде осылардың барлығы көңіл-күйге әсер ететіні және астенияға немесе созылмалы шаршау синдромына алып келе алатыны біріктіреді. Қарапайым сөзбен айтқанда, бұл күштің төмендеуімен, зейіннің, концентрацияның және есте сақтаудың жоғалуымен қатар жүретін жағдай. Астенияның әдеттегі шаршаудан негізгі айырмашылығы – ұзақ демалыстан кейін де адамның жағдайы жақсармайды.
Осы қиындықтардың салдарымен қалай күресуге болады
Әрине, өзін-өзі емдеумен айналысуға болмайды. Бұл астения немесе әдеттегі шаршау немесе қандай да бір басқа аурудың бегілері екендігін маман ғана анықтай алады.
Өзіңіздің жағдайыңызды жеңілдету үшін, астенияның барлық белгілерін алып тастау – дұрыс тамақтануды бастау, көбірек демалу, жұмыспен және отбасымен байланысты емес істермен айналысу керек. Қосымша арнайы препараттарды қабылдауға болады – бұған Милдронат ®250 жатады. Ол қолдау көрсетеді:
Милдронат®250 препаратын қабылдағаннан кейін ағза жүктемелерге барынша тұрақты болады және энергия тезірек қалпына келеді.
