Мегаполис тұрғындары душар болуы мүмкін типтік жағдай: бірнеше күн бұрын ғана өзін жақсы сезініп, тау қопаруға дайын еді, ал бүгін ешқандай күші жоқ, және жұмысқа қабілеттілігі таусылған. Бір қарағанда бұл қалыпты жағдай – өйткені күнсайын заманауи адам қалай болса да шаршайды. Күш қайтадан пайда болуы үшін, небары ұйықтау қажет.
Шын мәнінде, шаршау – бұл қалыпты жағдай екеніне сену сіздің жай-күйіңізге өте зиян. Қажығандық туралы басқа да мифтер бар, оларды ұмытатын уақыт келді – біз оларды осы мақалада жинастырдық.
№1 миф. Шаршағандық – бұл қалыпты
Біз бұл қате түсінік туралы жоғарыда айттық. Қазіргі адамның өмірі күйзелістерге, қиындықтар мен уайымдарға толы сияқты. Егер сізге жұмыс істеу, жаттығуға бару, баламен серуендеп, үйді жинау қажет болса, шаршамай қалай құтылуға болады?
Шын мәнінде қалай? Бір жағынан бұл мифте шындық та бар. Шынында да, ауыр жұмыс күнінен кейін немесе шамадан тыс күш жұмсалған жаттығулардан кейінгі шаршағандық – бұл қалыпты процесс және небары шамадан тыс дене, психикалық немесе интеллектуалдық жүктемеге уақытша реакция.
Бірақ егер өзіңізге қалыпқа келуге мүмкіндік бермесеңіз, онда шаршағандық апталар, айлар немесе тіпті жылдар бойы сіздің сенімді серігіңізге айналады – бұл жағдайда ағзаға көмек көрсету туралы ойлану маңызды.
№2 миф. Шаршағандық кенеттен пайда болады
Бұл сезімді әркім қандай да бір жолмен кездестіреді, әсіресе үлкен жүктемелер кезінде. Мысалы, Жаңа жылдың қарсаңында жұмыстағы істерді жауып, сыйлықтар сатып алуға, үйді тазартуға, және салаттар дайындауға да үлгеру керек. Міне, жаңа жылдық түн болды, сағаттардың соғуы, және сен тіпті диваннан тұра алмайтындай болып шаршадыңыз.
Шын мәнінде қалай? Егер бұл жерде ауыр тапсырмадан кейінгі қысқа шаршау туралы сөз болмаса, онда кез келген шаршау сезімінің алдында ұзаққа созылған жүктеме және соңғы энергия қорларымен жұмыс болады.
Бірнеше ай бойы күрделі жұмыс жобасын жасап, күштің сарқылғанын елемеуге болады. Бірақ іс жүзінде шаршағандық жинақтала бастайды – жағдай мүлдем қиындағанша оны байқамауың мүмкін.
№3 миф. Шаршағандықты ұзақ жүктемелерден кейін ғана сезінесің
Өте ауыр және ұзақ бір нәрседен кейін ғана шаршауға болатын сияқты көрінеді – мысалы, дипломға дайындалу салдарынан, демалыссыз жұмыстан немесе тауға саяхаттан. Ал егер жай ғана ноутбукта отырып немесе кітап оқысаңыз, шаршау мүмкін емес.
Шын мәнінде қалай? Екі сағаттық көлік кептелісінен кейінгі өз сезімдеріңізді еске түсіріңіз - сіз ештеңе жасамасаңыз да, өзіңізді сығылған лимон сияқты сезінесіз. Мұның себебі физикалық сияқты көңіл-күйге әсер ететін психологиялық шамадан тыс шаршау.
Бұған эмоционалды шамадан тыс жүктемелерді, күйзеліс пен ақыл-ой белсенділігін қосыңыз - міне жұмыс күнінің соңында шаршау тіпті (олар ойлағандай) күрделі ештеңе жасамағандарда да жинақталады.
№4 миф. Шаршағандық – бұл ұят нәрсе
Сіз әлеуметтік желілердегі достарыңыздың парақшаларын қарап отырып немесе әріптестеріңіздің әңгімелерін тыңдай отырып, олар жұмысқа, хоббиге, балаларына және саяхатқа қайдан күш табады деп таң қалатын кездер болады. Достармен кездесуге бару емес, үйде пиццамен және сериалмен жатуды қалайтыныңызды мойындау кейде ыңғайсыз болуы ғажап емес. Басқалары қандай да бір жолмен қолдарынан келеді, яғни шаршау мен жалқаулық - бұл ұят нәрсе.
Шын мәнінде қалай? Егер өз ағзаңыздың берген белгілерін тыңдаудың орнына, оны күшейтетін болсаңыз және үзіліс жасамаңыз, жағдай қиындай түсетін болады.
Егер Сіз дәл бүгін достық кездесуді жіберіп алсаңыз, онда ертең хал-жағдайыңыз қалпына келуі мүмкін, және оның барлық алуан түрлілігімен өмірге деген күш қайта пайда болуы мүмкін. Бірақ егер дабыл қоңырауын елемейтін болсаңыз, онда әдеттегі отырыстар ағзаның толық әлсіреуінің соңғы тамшысы болуы мүмкін.
№5 миф. Шаршағандық – бұл ауру емес
Көптеген адамдар күш, жұмысқа қабілеттілік пен энергияны жоғалту - уақытша құбылыс деп ойлайды. Келесі күні өзіңізді жақсы сезіну үшін ұйықыны қандыру жеткілікті. Бұл емдеуді қажет ететін ауру емес – шыдауға болады.
Шын мәнінде қалай? Себепсіз пайда болған кетпейтін шаршағандық - бұл денеде бірдеңенің дұрыс емес екенін білдіретін сигнал. Егер сіз өзіңізге дамылдауға мүмкіндік бермесеңіз, жағдайды жіберіп алуға болады - созылмалы шаршау (астения) дамуы мүмкін.
Шамадан тыс жұмыс жасаудан айырмашылығы, астения дене немесе психикалық жүктемелердің салдары емес және тіпті толыққанды демалғаннан кейін де жоғалып кетпейді. Кейбір жағдайларда сіз көзіңізді ашқаннан кейін бірден шаршай бастайсыз. Бұл ретте жұмысқа қабілеттілік пен тәбет жиі жоғалады, бірақ ұйқы проблемалары мен эмоционалды бұзылулар пайда болады.
Кейбір жағдайларда апатия және немқұрайлылық пайда болады, кей кезде агрессия мен ашуланшақтық пайда болады.
Кей кезде астения қандай да бір аурумен бірге пайда болады. Мысалы, тамақтан улану немесе инфекция кезінде дене барлық ресурстарды қалпына келтіруге жұмсайды, ал олардың қалпына келтіру үшін күш мүлдем қалмады.
Сондықтан, егер сіз шаршағандықты сезінсеңіз, оған төзудің қажеті жоқ – бұл жағдайда өзіңізге көмектесу маңызды. Бірінші кезекте - демалу, мысалы, демалыс күндерін немесе тіпті демалыс алу. Жұмыста көбірек үзіліс жасап, жақсы ұйықтауға, толыққанды тамақтануға және таза ауада көбірек болуға тырысқан дұрыс.
Егер мұның бәрі нәтиже бермесе және шаршау жойылмаса, онда денеге қосымша қолдау қажет болуы мүмкін, мысалы, жасушаішілік энергия процестерін оңтайландыруға және күштерді қалпына келтіруге көмектесетін препараттар түрінде.
Бұған Милдронат ®250 жатады. Жоғары жүктеме жағдайларында препарат:
Препарат дәріханада дәрігердің рецептінсіз босатылады. Оны қабылдау ыңғайлы – Милдронат®250 бастапқы терапия үшін 20 дана капсулада және толық курсқа арналған қаптамада 40 данада шығарылады. Қабылдау курсы - таңертең немесе күннің бірінші жартысында 250 мг 2 капсуладан 10-14 күн. Қажет болса, курсты 2-3 аптадан кейін қайталауға болады.
